Bescherm uw portemonnee: voorkom online fraude met deze tips
U ontvangt een e-mail van uw geldverstrekker met het verzoek uw inloggegevens te bevestigen, of u krijgt een telefoontje van iemand die zegt van de klantenservice te zijn. Voelt het raar? Goed instinct, want online fraude en oplichting nemen razendsnel toe. Afgelopen jaar werden maar liefst 2,4 miljoen Nederlanders het slachtoffer van een vorm van online criminaliteit, en veel van die gevallen raken uw portemonnee direct.
De bedreigingen zijn groter dan u denkt
De cijfers spreken voor zich. Ruim 9% van alle volwassenen werd vorig jaar slachtoffer van online oplichting en fraude, en dat aantal stijgt nog steeds. Het gaat niet alleen om enkele euro's hier en daar – online fraude kost Nederland jaarlijks maar liefst € 1,75 miljard. Dat is niet zomaar een abstract getal: het betekent dat criminelen letterlijk miljarden euros uit het land wegslepen.
Wat maakt deze plaag zo groot? Veel Nederlanders weten simpelweg niet hoe ze zich moeten beschermen. Of erger nog: ze herkennen de trucs van oplichters niet eens. Een nep-e-mail van uw geldverstrekker ziet er tegenwoordig echt uit. Een telefoontje van iemand die beweert bankmedewerker te zijn, klinkt overtuigend. Toch zijn dit de standaardtactieken die criminelen elke dag gebruiken.
De meest voorkomende vorm is aankoopfraude – u koopt iets online, maar het artikel komt niet aan of het is compleet anders dan beloofd. Maar ook phishing, waarbij u per e-mail of sms om uw wachtwoord wordt gevraagd, en identiteitsfraude, waarbij criminelen uw naam gebruiken om schulden op te bouwen, zijn grote boosdoeners.
Hoe werkt online fraude eigenlijk?
De basistruc is altijd hetzelfde: een crimineel wil uw geld of uw gegevens. Ze doen dit door zich voor te doen als vertrouwde partij – uw bank, een webwinkel, of zelfs iemand uit uw familie via WhatsApp. Ze creëren urgentie (uw account wordt vanavond geblokkeerd!) of wekken vertrouwen (ik ben van de beveiliging, we controleren even uw account).
Eenmaal in uw systeem – via een nep-link in een e-mail of door uw wachtwoord - kunnen ze:
- Direct geld van uw rekening overmaken
- Aankopen doen op uw naam
- Creditcards activeren die ze in uw naam aanvragen
- Uw identiteit gebruiken voor andere frauduleuze praktijken
Het gevaarlijke is dat dit snel gaat. Bij aankoopfraude verliest u geld doordat uw product niet aankomt. Bij phishing kan geld al binnen uren weg zijn voordat u het in de gaten heeft.
Bescherm uzelf met deze concrete stappen
Hier is het goede nieuws: u kunt uzelf aanzienlijk beter beschermen met enkele simpele gewoontes. Dit zijn geen ingewikkelde technieken; u heeft alleen wat bewustzijn en voorzichtigheid nodig.
Vertrouw uw gevoel
Als een bericht raar aanvoelt, is het waarschijnlijk raar. Uw bank vraagt nooit om uw volledige wachtwoord per e-mail. Ze vragen ook niet om uw pincode of uw twee-factorauthenticatiecode (het eenmalige wachtwoord dat u via uw telefoon ontvangt). Deze informatie moet u nooit delen, zelfs niet als iemand zegt dat ze van uw bank zijn. Als u twijfelt, bel uw bank rechtstreeks op het nummer dat op de achterkant van uw bankpas staat.
Zet twee-factorauthenticatie in
Dit is dé voornaamste verdediging tegen inbreuk. Twee-factorauthenticatie (of 2FA) betekent dat u niet alleen uw wachtwoord nodig hebt om in te loggen, maar ook nog iets anders – meestal een code die naar uw telefoon wordt gestuurd. Zelfs als een crimineel uw wachtwoord te pakken krijgt, kan hij niet inloggen zonder dat tweede bewijs. Activeer dit op uw bankrekening, uw e-mail en al uw andere belangrijke accounts. Het kost vijf minuten en beschermt u enorm.
Wees voorzichtig met links in e-mails en sms'jes
Dit is echt essentieel: klik nooit direct op een link in een e-mail of sms, zelfs niet als deze lijkt te komen van uw bank. In plaats daarvan:
- Ga rechtstreeks naar de website van uw bank door het adres zelf in te typen
- Bel met het klantenservice-nummer (niet het nummer dat in de e-mail staat)
- Controleer het e-mailadres van de afzender – oplichters gebruiken adressen die erg op echte adressen lijken, maar niet helemaal
Controleer uw rekeningen regelmatig
Check minstens wekelijks uw banktransacties. Ziet u iets wat u niet gedaan heeft? Meld het onmiddellijk. Hoe sneller u reageert, hoe groter de kans dat uw geld wordt teruggestort.
Gebruik sterke wachtwoorden
Een sterk wachtwoord is lang (minstens 12 tekens) en bevat hoofd- en kleine letters, getallen en symbolen. En heel belangrijk: gebruik niet hetzelfde wachtwoord voor meerdere sites. Ja, dat is lastig te onthouden – daarom bestaan wachtwoordmanagers. Die programma's bewaren al uw wachtwoorden beveiligd.
Als u al slachtoffer bent geworden
Raak niet in paniek, maar handel wel snel. Neem deze stappen:
- Zet onmiddellijk uw accounts op slot door uw bank te bellen
- Verander al uw wachtwoorden (op een ander, veilig apparaat)
- Dien aangifte in bij de politie (dit kan tegenwoordig online via politie.nl)
Bescherming tegen online fraude is niet iets wat u eenmaal regelt en daarna vergeet. Het is een voortdurend bewustzijn van wat u deelt en aan wie. Met wat voorzichtigheid en deze concrete maatregelen reduceert u uw risico drastisch.
Heeft u vragen over hoe u zichzelf beter kunt beschermen, of bent u al slachtoffer geworden? Neem contact met ons op – we helpen u graag verder.